Hurufilik Nedir? 2. Mehmed’in İlgisi ve Hurufilerle Mücadelesi
“Yüzünüze baktığımda Allahı görüyorum desem ne dersiniz?” Fazlullah-ı Hurûfî’nin bu sözleri, 14. yüzyılda İran’da kurduğu ve zamanla Anadolu ve Balkanlar’a kadar geniş bir etki alanına sahip olan Hurufilik akımının derinliğini ve gizemini yansıtıyor. Bu blog yazısında, harflere yüklediği kutsallık ve ilahi sırlarla dikkat çeken Hurufilik’i inceleyeceğiz.
Hurufilik Nedir?
Hurufilik, Fazlullah-ı Hurûfî tarafından İran’da kurulmuş ve zamanla Hindistan, Anadolu ve Balkanlar’a kadar yayılmış bir inanç sistemidir. Bu akım, harflere ve sayılara yüklediği batınî anlamlarla diğer inanç sistemlerinden ayrılır.
Fazlullah-ı Hurûfî’nin Görüşleri:
Fazlullah-ı Hurûfî’ye göre Allah gizli bir hazinedir ve her şeyin hakikati, mevcudiyeti ve ruhu seslerdir. Varlığın ilk zuhuru sesle olmuştur ve Hz. Muhammed 28 harfle konuşmuştur. Kur’an da bu 28 harften meydana gelmiştir. Fazlullah da Cavidanname’yi 32 harften oluşan Farsça alfabe ile yazmıştır.
Harflerin ve Sayıların Kutsallığı:
Hurufilik’te harfler ve sayılar kutsal kabul edilir. İnsan yüzünde doğuştan yedi hat vardır ve bunların toplamı 14 eder. Bu sayı Kur’an’ın yazıldığı 28 harfin yarısıdır. Saç ve enfeka da ortadan ikiye ayrılırsa sekizerden 16 eder ve toplamda 32 olur ki, bu da Cavidanname’nin yazıldığı 32 Farsî harfe tekabül eder.
Hurufilik’in Anadolu’daki Etkileri:
Fazlullah’ın öldürülmesinden sonra, onun görüşleri Hindistan’a, Anadolu ve Balkanlar’a yayılmıştır. Özellikle Batı’da Bektaşîlik üzerinden yayılmıştır. Ali el-Âlâ ve Seyyid İmadeddin Nesimî gibi önemli isimler, Anadolu’da Hurufîliğin yayılmasına katkıda bulunmuşlardır. Çelebi Sultan Mehmed ve Sultan Murad zamanında başlayan Hurûfî etkisi, Fatih Sultan Mehmed döneminde saraya kadar ulaşmıştır.
Hurufiler ve Osmanlı Devleti:
Hurûfîler, Osmanlı ülkesinde Yeniçeriler arasında taraftar bulmaya ve padişahı etkileyerek Hurûfîliği devletin resmî mezhebi haline getirmeye çalışmışlardır. Ancak bu girişimler başarısızlıkla sonuçlanmış ve Hurûfîler Edirne’de yakılarak öldürülmüştür.
Sonuç:
Hurufilik, harflere ve sayılara yüklediği kutsallık ve ilahi sırlarla dikkat çeken bir inanç sistemidir. 14. yüzyılda İran’da kurulmuş ve zamanla Anadolu ve Balkanlar’a kadar yayılmış olan bu akım, Osmanlı Devleti’nde de önemli bir etkiye sahip olmuştur.
Dış bağlantılar:
“Hurufilik Nedir? 2. Mehmed’in İlgisi ve Hurufilerle Mücadelesi” için bir görüş
Yorumlar kapalı.